Seleziona dizionario:

Dizionario Italiano Friulano

portare v.intr., v.tr.

  1. 1a
    v.tr. [AU] (movi une robe di une bande a di une altre) puartâ
    • porta il bicchiere in cucina, puarte la tace in cusine
    (cun riferiment al mût) puartâ
    • portare un bambino in spalla, puartâ un frut in spale
    (traspuartâ alc cun riferiment al mieç di traspuart) puartâ, altr.trad. menâ
    • il camion porterà via i calcinacci, il camion al puartarà vie i rudinaçs
    (consegnâ) puartâ
    • il corriere ha portato un pacco, il corîr al à puartât un pac
    1b
    v.tr. [AU] (tignî cun se intant di un viaç) puartâ
    • ho portato lo stretto indispensabile, o ai puartât juste chel pôc che al covente
    2a
    v.tr. [AU] (traspuartâ par fâ cumierç) puartâ
    • quest'anno hanno portato alla fiera un vino migliore, chest an a àn puartât in fiere un vin plui bon
    2b
    v.tr. [AU] (regalâ, donâ) puartâ
    • cosa ti hanno portato dal viaggio?, ce ti àno puartât dal viaç?
    2c
    v.tr. [AU] (fâ vê, dâ dongje) puartâ, altr.trad. menâ
    • le linee portano elettricità ormai ovunque, lis liniis a puartin la lûs aromai pardut
    3
    v.tr. [AU] (puartâ daûr, causionâ) puartâ
    • il ragno porta guadagno, il ragn al puarte vuadagn
    4
    v.tr. [AU] (traspuartâ une persone, a braç o su lis spalis) puartâ, altr.trad. menâ
    (traspuartâ une persone cuntun mieç di traspuart) puartâ, menâ
    • mi porti a casa in macchina?, mi menistu a cjase in machine?
    5a
    v.tr. [CO] (acompagnâ) puartâ, menâ
    • se vuoi porto anche te alla festa, se tu âs voie ti meni ancje te ae fieste
    5b
    v.tr. [CO] (in loc.pragm., al pant sorprese o plasê par une visite no spietade) puartâ
    • qual buon vento vi porta?, ce us puartial achì?
    (imprecazion viers di cdn. che nol plâs) puartâ
    • che il diavolo ti porti!, che il diaul ti puarti! o ancje che il folc ti trai!
    5c
    v.tr. [CO] coloc. (controlâ un mieç di traspuart di cualsisei gjenar) puartâ, menâ, altr.trad. vuidâ
    • sa portare un camion, al sa puartâ un camion
    (direzi il compagn tal bal a cubie) puartâ, altr.trad. menâ
    • è un bravo ballerino e sa portare molto bene, al è un brâf balarin e al sa puartâ une vore ben
    6
    v.tr. [CO] fig. (fâ che cdn. al vedi sucès, al vedi ricognossiment e v.i.) puartâ, poiâ, sostignî
    • ogni partito alle elezioni porta il suo candidato, ogni partît aes elezions al puarte il so candidât
    7
    v.tr. [CO] (sostignî, rezi) puartâ, altr.trad. tignî
    • questa colonna porta il peso della struttura, cheste colone e puarte il pês de struture
    (vê une cierte capacitât di cjame) puartâ, altr.trad. tignî
    • questo camioncino porta 50 quintali, cheste camionete e puarte 50 cuintâi
    8a
    v.tr. [CO] (mostrâ intorsi cierts segns, improntis, olmis) puartâ, altr.trad.
    • porta sulle mani i segni del duro lavoro, al puarte su lis mans i segns dal lavôr dûr
    8b
    v.tr. [CO] (vê la barbe o i cjavei taiâts intune cierte maniere) puartâ, , tignî
    • porta i capelli lunghi, al ten i cjavei luncs
    8c
    v.tr. [CO] (vê une impostazion, tignî une part dal cuarp intune cierte posizion) puartâ, altr.trad. tignî,
    • portare le mani in tasca, tignî lis mans in sachete
    9a
    v.tr. [CO] (meti sù, vistî) puartâ, meti, altr.trad. meti sù, tignî, , vê intor, vê sù
    • porta spesso le scarpe da ginnastica, al met spes lis scarpis di gjinastiche
    9b
    v.tr. [CO] (meti sù, pal solit un vistît o un acessori o sim.) puartâ, meti, altr.trad. meti sù, tignî, , vê intor, vê sù
    • è miope e porta gli occhiali correttivi, al è miop e al puarte i ocjâi coretîfs
    10
    v.tr. [CO] (vê un non o sorenon, une cualifiche, un titul) puartâ,
    • porta il cognome della madre, al à il cognon de mari
    11
    v.tr. [CO] coloc. (presentâ, ripuartâ) puartâ, , altr.trad. vê sù
    • questo libro non porta il nome dell'editore, chest libri nol à il non dal editôr
    12
    v.tr. [CO] (comunicâ, riferî, trasmeti) puartâ
    • l'assessore ha portato i saluti del sindaco, l'assessôr al à puartât i salûts dal sindic
    13
    v.tr. [CO] (argomentâ, puartâ provis o documentazions) puartâ
    • portare delle ottime ragioni, puartâ resons plui che buinis
    14
    v.tr. [CO] (vê un sintiment) tignî
    • non porta mai rancore, nol ten mai marum
    15a
    v.tr. [CO] (causionâ, provocâ) puartâ, menâ
    • la mancanza di prudenza può portare alla rovina, la mancjance di prudence e pues puartâ ae ruvine
    (provocâ une emozion, une sensazion) puartâ, menâ dongje, altr.trad. menâ
    • la sua partenza ha portato tristezza, la sô partence e à puartât lancûr
    fig. (adusi, gjenerâ) puartâ, menâ, altr.trad. menâ dongje
    • la generosità porta felicità, la gjenerositât e puarte felicitât
    15b
    v.tr. [CO] (determinâ ciertis cundizions atmosferichis) puartâ
    • il vento porterà bel tempo, l'aiar al puartarà biel timp
    16
    v.tr. [CO] (di plante, regjon gjeografiche o cundizion climatiche, produsi une cierte pome) puartâ, altr.trad. menâ
    • l'autunno porta l'uva, la Sierade e puarte la ue
    17
    v.tr. [CO] (indusi, sburtâ) puartâ, altr.trad. menâ, sburtâ
    • l'emozione lo ha portato a sbagliare, la emozion lu à puartât a falâ
    18
    v.tr. [CO] coloc. (tes operazions aritmetichis, fâ il ripuart) puartâ
    • otto più cinque fa tredici, scrivo tre e porto uno, vot plui cinc al fâs tredis, o scrîf trê e o puarti un
    19
    v.tr. [TS] zûcs (tal poker, tignî sù ciertis cjartis cence butâlis) puartâ
    20
    v.tr. [CO] (zontât a sostantîfs al prodûs locuzions verbâls) puartâ
    • porta pazienza, puarte pazience
  2. 1
    v.intr. [AU] (condusi, soredut par mieçs di traspuarts) menâ, puartâ
    • questo autobus porta dritto in centro, chest autobus al puarte dret in centri
    2
    v.intr. [CO] (permeti di rivâ intun ciert lûc) puartâ, menâ
    • questa strada porta in stazione, cheste strade e puarte in stazion
    3
    v.intr. [TS] milit. (di toc di artiliarie, vê une cierte puartade) puartâ
    4
    v.intr. [TS] mar. (des velis, cjapâ ben l'aiar) puartâ